በፓክዋች አራተኛ የህክምና ማዕከል ከፍተኛ ነርስ የሆኑት ሚስተር ጄፍሪ ኦሮምካን በጄኔኤክስፐርት ቢሮ ውስጥ ተደጋጋሚ የኤሌክትሪክ መቆራረጥ ፊልሞችን ሊያበላሽ ይችላል ብለዋል።ፎቶ፡ ፊሊክስ ዋሮም ኦኬሎ
ሪፖርተራችን ባደረገው ምርመራ ጒንቦ ሆስፒታል ባለፈው አመት ብቻ 13 ሰዎችን ሞቷል፣በተለይ በህይወት ድጋፍ ማሽኖች እና በኦክስጂን መተንፈሻ ላይ የተመሰረቱትን።
የዞምቦ ካውንቲ የጤና ኦፊሰር ዶ/ር ማርክ ቦኒ ብራማሊ በ2021 እና 2022 መካከል በተለያዩ የጤና አጠባበቅ ተቋማት 13 ታካሚዎችን ማጣታቸውን አረጋግጠዋል።
"ይህ በመላው ዞምቦ አካባቢ በተረጋጋ የኃይል አቅርቦት ምክንያት ነው።በተረጋጋ የሃይል ምንጭ የሚሰሩ ከባድ የህክምና መሳሪያዎችን በሆስፒታሉ ውስጥ አስገብተናል።ከኒያጋካ የሀይድሮ ኤሌክትሪክ ሃይል ማመንጫዎች እና ከፀሀይ ኃይላችን ጋር የተገናኘን ቢሆንም አቅርቦቱ ያለማቋረጥ ተቋርጧል።የዌስት ፓወር ፕላንትስ ናይል ገጠር ኤሌክትሪፊኬሽን ኩባንያ (ዌንሬኮ) እነዚህን ማሽኖች መደገፍ አይችልም፤›› ብሏል።
አንዳንድ ጊዜ ኤሌክትሪኩ ለአጭር ጊዜ ይሰራል ከዚያም ይጠፋል ሲል አክለውም “በዚህ ውድቀት የመተንፈሻ አካል ድጋፍ የሚያስፈልጋቸው ታካሚዎች ይሞታሉ” ብሏል።
በፓክቫችስኪ አውራጃ ውስጥ የጤና ማእከል IV አስተዳደር በ 2022 በኤሌክትሪክ መቋረጥ ምክንያት የተመዘገበ አንድ የሞት ጉዳይ አረጋግጧል.
የኒያፔያ ሆስፒታል ሜዲካል ዳይሬክተር የሆኑት ዶ/ር ጃሚ ኦማር “ሶስት-ደረጃ የፀሐይ ስርዓት (ዋና ምንጭ)፣ ዌንሬኮ ፍርግርግ (የመጀመሪያ ተጠባባቂ) እና ጄነሬተሮች (ሁለተኛ ተጠባባቂ) አለን።ስለዚህ ጉዳቱ በሆስፒታሉ የመብራት መቆራረጥ አይደለም” ብለዋል።የመብራት መቆራረጡ ዋና ተፅዕኖ የአሩዋ ዲስትሪክት ስፔሻሊስት ሆስፒታል የኦክስጂን አቅርቦት ሲሆን ለሁሉም ሆስፒታሎች የኦክስጂን ታንኮችን የሚሞላ የኦክስጂን ፋብሪካ ያለው ነው።
በፓክዋች ጤና ጣቢያ IV ዋና ነርስ የሆኑት ሚስተር ጄፍሪ ኦሮምካን ባለፈው ወር ያልደረሰ ሕፃን በኤሌክትሪክ መቋረጥ ምክንያት መሞቱን አረጋግጠዋል።
"የመብራት መቆራረጥ አለብን ነገርግን ማሽኖቻችን የማያቋርጥ ሃይል ያስፈልጋቸዋል።የኛ የጂን ኤክስፐርት ቲቢ ማሽነሪ እስከ መጨረሻው ፈተና ድረስ መስራት አለበት ነገርግን ኃይሉ ከጠፋ ፈተናዎቹ ይቆማሉ ይህም ካርትሬጅዎችን ያባክናል።በቅርቡ በመብራት መቆራረጥ ገንዘብ አጥተናል።ከኤሌክትሪክ ጋር.40 ዙሮች” አለ.
ድንገተኛ አደጋ ሲያጋጥማቸው የሕክምና ማዕከሉ ጄነሬተሮችን ለማንቀሳቀስ በቂ ነዳጅ አልነበረውም.
“በጣም መጥፎው ነገር ቲያትር ቤቶች በእጥረት መጠቀም አለመቻላቸው ነው።ኤሌክትሪክ ካልተረጋጋ ታዲያ በቲያትር ቤቶች ውስጥ ያሉትን መሳሪያዎች ማምከን አስቸጋሪ ነው.በእናቶች ማቆያና በአራስ ሕፃናት ክፍል ሕፃናትም በመብራት መቆራረጥ ምክንያት ሕይወታቸው አልፏል፤›› ብለዋል።
የፓክዋች ጤና ጣቢያ IV አንዳንድ ጊዜ ከአምስት ሰአት በላይ የመብራት መቆራረጥ አለበት።በድንገተኛ ጊዜ፣ ከእነዚህ ታካሚዎች ውስጥ ብዙዎቹ ወደ አንጋል፣ ላኮር ወይም ኔቢ ሆስፒታሎች ከመጠባበቂያ ማመንጫዎች ጋር ተላኩ።በማዕከሉ ውስጥ የሚሰሩ ጄነሬተሮች በቀን 40 ሊትር ነዳጅ ይጠቀማሉ.
እ.ኤ.አ. ኦገስት 27፣ 2020 በወሊድ ወቅት በኤሌክትሪክ መቆራረጥ ሳቢያ ለሞቱት ሚስተር ፌስቶ ኦኮፒ እና ባለቤቱ ወይዘሮ ግሬስ ፂካቩን የጁፓንዮንዶ መንደር ኒቦላ አውራጃ የፓይዳ ከተማ ምክር ቤት ዞምቦ ወረዳ ነዋሪዎች ጨለማ ቀን ሆኖ ቆይቷል።
"ዶክተሮቹ መደበኛ መውለድ እንደማትችል ሲያውቁ ቀዶ ጥገና ተደረገላት።ግን በሚያሳዝን ሁኔታ ልጅቷ በኒያፔ ሆስፒታል ኤሌክትሪክ ሲቋረጥ በኦክሲጅን እጥረት ህይወቷ አለፈ።ጉዳት ደርሶብኛል ነገርግን የሆስፒታሉ አስተዳደር የባለቤቴንና የልጆቼን ህይወት ለማዳን ጠንክረው ስለሰሩ ይቅርታ አድርጌዋለሁ” ብሏል።መንግስት ከብሄራዊ ፍርግርግ ጋር እንዲያገናኝ አሳስበዋል።
"እንዲህ አይነት ህይወት ማጣት በጣም ያማል።በቂና በተመጣጣኝ ዋጋ የኤሌክትሪክ ኃይል የማቅረብ ኃላፊነት የመንግሥት ነው።መንግሥት ችግራችንን ስለሚያውቅ ቃል እየገባን መቀጠል የለበትም ብዬ አምናለሁ።
በነብቢ ማዘጋጃ ቤት በታታ አውራጃ የዩፓንጃው ከተማ ነዋሪ የሆኑት አቶ እስጢፋኖስ ኦኬሎ፣ በመብራት መቆራረጥ ምክንያት አባታቸውን በኦክስጅን እጥረት ማጣታቸውንም አስታውሰዋል።
ሰኔ 18፣ 2021 አምስት የኮቪድ-19 ታማሚዎች በአሩዋ ሆስፒታል በመብራት መቋረጥ ምክንያት ህይወታቸው አልፏል።
ቤተሰቦቹ ሆስፒታሉን ይከሰሱ እንደሆነ የተጠየቁት አቶ ኦኬሎ፣ ቤተሰቦቹ ክስ መመስረት የማይፈልጉት ለረዥም ጊዜ በዘለቀው ክስ ነው ብለዋል።
ለእነዚህ የይገባኛል ጥያቄዎች ምላሽ የሰጡት የዌንሬኮ ማኔጂንግ ዳይሬክተር ሚስተር ኬኔት ኪጉምባ፥ “ለልዩ ሆስፒታሎች እና እንደ ኔቢ ያሉ የክልል ሆስፒታሎች የተሰየሙ መስመሮች አሉን እና ሃይሉን አናጠፋውም።እነዚህ መገልገያዎች የሚከፈቱት እኛ የምንሰራው ነገር ከሌለን ብቻ ነው።የመብራት መቆራረጥ፣ ለምሳሌ የናያጋክ ግድብ ሲፈርስ እና ኤሌክትሮማክስክስ ለግሪድ ምንም አይነት የነዳጅ አቅርቦት አልነበረውም።
በአፍሮባሮሜትር 2021 ዘገባ መሰረት ዩጋንዳውያን ሩብ ብቻ (26%) በተገናኙ ቤተሰቦች ይኖራሉ።የከተማ ነዋሪዎች (67%) የመብራት ዕድል ከገጠር ነዋሪዎች በአምስት እጥፍ ይበልጣል (13%).
በሰኔ 29 ባወጣው ዘገባ የመብራት አቅራቢው ዌንሬኮ እንዲህ ብለዋል፡- “የሆስፒታሉ ዋና ኤሌክትሪሻን አልተገኘም (በመቋረጥ ጊዜ)፣ ነገር ግን የጄነሬተር ክፍሉ ቁልፉ እሱ ጋር ነበር።የሆስፒታሉ አስተዳደር ደውሎለት አልመለሰለትም።ስለዚህ የጽዳት ሰራተኛው ቁልፉን ለማግኘት ወደ ቤቱ መሄድ ነበረበት፣ ነገር ግን እቤት ውስጥ የሰከረ የኤሌክትሪክ ሠራተኛ አገኘ።
ወደ አንተ እየመጣን ነው።እኛ ሁልጊዜ ታሪኩን ለማሻሻል መንገዶችን እንፈልጋለን።የሚወዱትን እና ምን ማሻሻል እንደምንችል ያሳውቁን።
የህግ አውጭዎቹ ውሉን ለማቋረጥ ብቻ ሳይሆን ተቋራጩን ከመንግስት ጋር ምንም አይነት ግብይት እንዳይፈፅም ለመከልከል ያሰቡት 16 ሚሊዮን ዩሮ ቅድመ ክፍያ ከተመለሰ በኋላ ነው።
ዩጋንዳ ከ20 አመታት በላይ መዘግየት በኋላ የውድድር ህግ ስራ ጀምራለች።
ዶናልድ ትራምፕ አዲሱን የዋይት ሀውስ እቅድ ከጀመሩ በኋላ ያሰቡትን ጉልበት አላገኙም።
የልጥፍ ሰዓት፡- ዲሴ-10-2022